Bir Tık Uzağınızdaki Terapist, Online Psikoterapi
Bir Tık Uzağınızdaki Terapist, Online Psikoterapi
Sağlığımızı korumak amacıyla evimizden çıkamadığımız bu dönemde teknolojinin hayatımızdaki yeri ve öneminin giderek arttığı görülmektedir. Bu süreçte birtakım ihtiyaçlarımızı evimizin içerisinde kendi imkanlarımızla karşılayabiliyorken yüz yüze yöntemin eskiye göre risk teşkil ettiği alışveriş, iş ve arkadaş toplantıları gibi bir takım kişisel ve sosyal ihtiyaçlarımızı karşılamak için online olarak hizmet alma yolunda rahatlıkla hareket edebiliyoruz. Ancak söz konusu hayatımızda çözümleyemediğimiz, zorlandığımız ya da başa çıkamadığımız sıkıntılarımız olduğunda yani konu ruh sağlığımız olduğunda ise online olarak terapi hizmeti alma konusunda tereddütler yaşayabiliyoruz. Her ne kadar terapistler tarafından daha önce de bilinen ve tercihen uygulanan bir yöntem olsa da danışanların birçoğunun son birkaç ayda özellikle izolasyon sürecinde ‘’online terapi’’ terimiyle yeni ya da daha sık karşılaşmaya başladıkları söylenebilir. Yeni olan her şey içerisinde olumlu duyguları barındırdığı kadar, olumsuz duyguları da barındırabilir. Dolayısıyla kişilerin yaşadığı bu tereddüt halini aslında çok doğal buluyorum. Bu bilinmezliği ortadan kaldırmak adına artıları ve eksileriyle online terapi sürecini aşağıdaki yazımda kaleme aldım.
Online terapi nedir?
Online psikoterapi, yüz yüze yapılan terapinin yanında bir alternatif terapi yöntemidir. Terapist tarafından ‘’seans süresi, günü, saati, ödeme yöntemi’’ gibi terapi süreci ve işleyişine dair ön bilgiler seans öncesi yapılan ön görüşmede danışana verilir. Burada ki önemli noktalardan bir tanesi ‘’online terapi’’ danışan ile terapistin mesajlaşma ya da mail gibi diğer elektronik iletişim kanallarından değil; yüz yüze terapideki gibi belirlenen gün ve saatte, belirlenen süre içerisinde online görüşme kanallarından birinde seansların gerçekleştirilmesidir. Kişi seans esnasında kendisini rahat hissedebileceği ancak bir uzanma pozisyonunda olmadığı, sandalye ya da koltuğa oturarak iletişim kurmalıdır. Seanstan önce dikkati dağıtabilecek her türlü ses, kişi/ kişiler, yiyecek, elektronik aletlerin etkisinden uzak bir ortam oluşturulmalıdır. Buradaki amaç yüz yüze terapideki ortamla benzer alan oluşturabilmektir.
Online terapinin dezavantajları
Online terapinin belki de akla ilk gelen avantajı fiziksel mesafeyi ortadan kaldırmasıdır. Ancak ilk bakışta olumlu gözüken bu noktanın beraberinde getirdiği bazı dezavantajlardan bahsedilebilinir. Örneğin, terapotik ilişki yüz yüze yapılan terapide online terapiye göre genellikle daha güçlü olabilmektedir. Terapist ile danışan arasındaki bu ‘’cam’’ terapotik ilişkiye mesafe koyabilmektedir. Bununla birlikte, terapi öncesi, terapi esnası ve terapi sonrasında danışanın kullandığı vücut dilini, jest ve mimiklerini gözlemleyebilmek online terapide yüz yüze terapiye göre daha güçtür. Ayrıca yüz yüze terapide ortam ve koşullar önceden terapist tarafından sağlanıp hazır hale getirilirken; online terapide oda koşullarının danışan tarafından ev içerisinde sağlanmaya çalışılmasının oluşabilecek güçlüklerden bir tanesi olduğu düşünülmektedir. Tüm koşullar eksiksiz sağlansa dahi danışanlar bazen içerisinde bulundukları ortamdan fazlasıyla bunalabilirler. Farklı bir ortama girmek, farklı bir ortamda terapi almak ve bunun için hazırlanmak bireye kendisini iyi hissettirebilir. Kişi online terapi sürecinde kendisine iyi gelme ihtimali olan bu durumdan mahrum kalabilmektedir. Bununla birlikte terapi merkezine ya da hastaneye giden danışanlar başkalarının da terapiye geldiklerini gördüklerinde sıkıntı yaşayan kişinin sadece kendileri olmadığını, bir çok insanın aynı, farklı veya benzer sebeplerle terapiye ihtiyaç duyabileceğini gözlemleme fırsatı bulduklarında, bu durumun terapi motivasyonlarına dair olumlu etkilerini tecrübe edebilirken online terapide bu etkiden söz etmek mümkün değildir.
Online terapinin avantajları
Son dönemde online terapilere ilgide bir artışın söz konusu olduğu görülmektedir. Bu artışta ki en önemli noktalardan bir tanesi; içinde bulunduğumuz pandemi durumundan kaynaklı kişilerin evden çıkamaması ve teması en aza indirecek şekilde yaşamlarını sürdürme çabasıdır. Tüm dünyada olduğu gibi Covid-19 pandemisinin ülkemizde de kişilerin yüz yüze terapiden ziyade online terapiye olan ilgi ve yönelimini arttırdığı görülmektedir. Bunun dışında, kişilerin yaşadıkları yere yakın kendilerine uygun, doğru terapisti bulamamaları, önerilen terapistlerin kişilerin yaşadıkları yerden uzakta olması, fiziksel rahatsızlıktan dolayı evden çıkamama durumu, danışanın semptomlarındaki şiddetin kişinin evden çıkmasını engelleyebilecek yoğunlukta olması gibi ulaşıma dair güçlüklerin kişilerin online terapiye yönelmesinde diğer etkenler olduğu söylenebilir. Ayrıca, yoğun iş hayatı ve hayat temposundaki yoğunluk dolayısıyla kişilerin terapiye gidecek vakti bulamaması ya da sürekli erteleme davranışı olan danışanın hazırlanma, evden çıkma gibi düşüncelerinin erteleme davranışını daha fazla arttırarak terapiye gitmesini güçleştirmesi gibi durumlarda online terapi hizmeti almanın bir avantaj sağladığından bahsedilebilinir. Son olarak, yurt dışında yaşayan kişiler kendilerine uygun Türkçe terapi yapan terapist bulmakta güçlük çekebilmektedir. Dil ve kültür terapotik ilişkide güçlü faktörlerden biridir. Dolayısıyla online terapi sayesinde danışanlar kendilerine uygun olduğunu düşündükleri terapiste bir tıkla ulaşabilmektedirler.